QUẢN LÝ CẢM XÚC VÀ PHÒNG NGỪA KHỦNG HOẢNG CẢM XÚC Ở TRẺ TIỂU HỌC

Trong những năm Tiểu học, các con trải qua nhiều thay đổi về nhận thức, các mối quan hệ và áp lực học tập. Những thay đổi đó có thể dẫn tới cảm xúc dao động, căng thẳng hoặc rối nhiễu nhẹ. Vì vậy, trang bị cho phụ huynh kiến thức nhận diện cảm xúc và kỹ năng hỗ trợ trẻ là rất quan trọng để giúp các con phát triển khỏe mạnh về tinh thần.

Dấu hiệu cho thấy các con đang gặp rối nhiễu cảm xúc thường thể hiện qua sự thay đổi rõ rệt trong hành vi và thói quen hằng ngày. Các con có thể trở nên dễ khóc, lo lắng, cáu gắt hoặc thu mình hơn so với bình thường. Một số con gặp khó ngủ, chán ăn, giảm hứng thú với học tập hoặc hoạt động quen thuộc. Những biểu hiện này không phải lúc nào cũng là “khủng hoảng”, nhưng là tín hiệu cha mẹ cần chú ý để hỗ trợ kịp thời.

Để giúp các con quản lý cảm xúc hiệu quả, phụ huynh có thể hướng dẫn ba bước cơ bản: gọi tên – chấp nhận – điều chỉnh. Gọi tên cảm xúc giúp các con hiểu mình đang cảm thấy gì, như “con đang buồn”, “con đang lo”, thay vì chỉ biểu lộ bằng hành vi. Chấp nhận cảm xúc nghĩa là cho phép các con được trải nghiệm cảm xúc đó mà không phán xét hay yêu cầu “đừng khóc”, “đừng sợ”. Điều chỉnh cảm xúc là bước tiếp theo, thông qua các hoạt động đơn giản như thở sâu, uống nước, ôm người thân, tạm dừng nghỉ ngơi hoặc trò chuyện với cha mẹ để giải tỏa.

Khi các con mất bình tĩnh, phản ứng của cha mẹ đóng vai trò quyết định. Thay vì trách mắng hoặc yêu cầu con phải ngay lập tức “nín”, cha mẹ nên giữ bình tĩnh, quan sát, tạo không gian an toàn và sử dụng giọng nói nhẹ nhàng. Một câu nói như “Mẹ ở đây và mẹ sẽ giúp con từ từ” mang lại cảm giác an toàn mạnh mẽ hơn nhiều so với các biện pháp ép buộc. Sau khi con đã bình tĩnh, cha mẹ có thể cùng con phân tích nguyên nhân và tìm hướng giải quyết.

Trong một số trường hợp, phụ huynh nên cân nhắc tìm đến hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý. Đó là khi các biểu hiện lo âu, căng thẳng hoặc mất cân bằng cảm xúc kéo dài nhiều tuần; khi các con có hành vi tự làm đau bản thân, từ chối giao tiếp hoặc giảm sút rõ rệt về sức khỏe, giấc ngủ, học tập. Việc tìm kiếm hỗ trợ không phải dấu hiệu “nghiêm trọng”, mà là lựa chọn đúng lúc để giúp con phục hồi tinh thần.

Tổ Tâm lý học đường – Trường Tiểu học Lômônôxốp luôn đồng hành cùng quý phụ huynh trong việc nhận diện, phòng ngừa và hỗ trợ các con vượt qua những khó khăn cảm xúc. Sự thấu hiểu và can thiệp kịp thời từ gia đình là nền tảng quan trọng để các con lớn lên vững vàng, an toàn và hạnh phúc.