[SÁCH HAY THÁNG 11] – NHỮNG NGƯỜI THẦY TRONG SỬ VIỆT

📚 📚 📚 NGUYỄN VĂN HUYÊN – BỘ TRƯỞNG GIÁO DỤC ĐẦU TIÊN CỦA NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA

Một ngày sau khi tuyên bố độc lập, Chính phủ nước Cộng hòa non trẻ họp phiên đầu tiên đề ra những nhiệm vụ cấp bách, trong đó có việc ưu tiên diệt “giặc dốt”. Hơn một năm sau (tháng 11 năm 1946), trong lúc đang “nước sôi nửa bỏng” trước những hành động gây hấn của quân Pháp, chiến tranh có nguy cơ không tránh khỏi, Tiến sĩ Nguyễn Văn Huyên rất ngạc nhiên được Chủ tịch Hồ Chí Minh mời đến gặp riêng. Cụ ân cần bảo:

– Chúng ta khẩn trương chuẩn bị kháng chiến, nhưng việc giáo dục vẫn phải tiến hành, tôi muốn giao cho chú đảm nhận chức Bộ trưởng Bộ quốc gia Giáo dục.

Vậy là Nguyễn Văn Huyên trở thành vị Bộ trưởng Bộ giáo dục chính thức thứ tư của nước ta từ năm 1946 (sau các ông Vũ Đình Hòe, Đặng Thai Mai, Ca Văn Thỉnh), và ông đảm đương vai trò này đến năm 1975, khi ông qua đời

Xây nền đặt móng cho nền giáo dục Việt Nam mới:

– Trước hết Ông chỉ đạo phong trào bình dân học vụ rộng khắp để xóa nạn mù chữ cho dân. Ở cấp cao hơn, Bộ giáo dục tập hợp một đội ngũ tri thức tổ chức biên soạn sách giáo khoa cho các trường phổ thông. Nhiều trường trung học đã được thành lập trong kháng chiến như trường Đào Duy Từ (Thanh Hóa), trường Huỳnh Thúc Kháng (Nghệ An), trường Phan Đình Phùng (Hà Tĩnh).

– Trường đại học Y và lớp mỹ thuật cũng ra đời trong núi rừng. Muốn dạy học phải có thầy. Bộ trưởng Nguyễn Văn Huyên mời các nhà khoa học Việt Kiều từ nước ngoài về giảng dạy với chế độ ưu đãi và Chính phủ đã đồng ý. Bộ cũng đề ra những hình thức đào tạo giáo viên tại chỗ. Mặt khác để ưu tiên cho công tác đào tạo giáo viên, một ngôi trường đặc biệt được thành lập bên nước bạn: Khu học xá trung ương ở Nam Ninh, Trung Quốc – ngôi trường đã đào tạo hang tram nhà giáo thế hệ mới tỏa về các trường trong vùng tự do.

Kháng chiến thành công, Chính phủ trở về thủ đô, Nguyễn Văn Huyên tiếp tục đảm nhận chức vụ Bộ trưởng giáo dục. Lúc này hệ thống giáo dục đã hoàn chỉnh, mạng lưới các trường từ mẫu giáo, vỡ long, cho đến cấp 3 rải rác khắp các tỉnh miền Bắc. Hàng loạt trường Đại học quan trọng được thành lập, cung cấp các nghành khoa học, kĩ thuật, xã hội nhân văn, sư phạm, y dược,…

Có hai thành tựu nổi bật của giáo dục Việt Nam được thế giới biết đến. Thứ nhất, nếu dưới thời thực dân Pháp, 90% dân ta không biết chữ, thì đến giờ xóa bỏ được nạn mù chữ. Thứ hai các trường đại học đều sử dụng tiếng Việt để giảng dạy một cách thành công. Đó là một điều không phải nước nào vừa thoát khỏi chế độ thuộc địa cũng có thể làm được. Trong suốt 29 năm liên tục, ông làm Bộ trưởng Giáo dục trong hoàn cảnh kháng chiến và nửa chiến tranh khi đất nước tạm thời bị chia cắt. Và ông đã hoàn thành sứ mệnh của mình đối với giai đoạn lịch sử của nền giáo dục nước nhà

Tên tuổi Nguyễn Văn Huyên sẽ mãi là tấm gương sáng cho thế hệ nhà giáo hôm nay – những người đang tiếp nối hành trình gieo hạt tri thức.

Cuốn sách “Những người thầy trong sử Việt” tập 1 do nhóm tác giả Nguyễn Quốc Tín, Nguyễn Như Mai, Nguyễn Huy Thắng biên soạn kể về 22 người thầy qua các thời kỳ trong lịch sử Việt Nam, giúp chúng ta hiểu thêm về lịch sử nghành giáo dục của Việt Nam cũng như tôn vinh những người Thầy đã âm thầm góp sức xây dựng quê hương đất nước.

Kính mời quý Thầy cô và các em học sinh cùng đến thư viện Trường Liên cấp Lômônôxốp Tây Hà Nội để tìm đọc những câu chuyện thú vị và đầy ý nghĩa trong lịch sử giáo dục Việt Nam.