TUYÊN TRUYỀN PHÒNG NGỪA DẬY THÌ SỚM
Những trẻ dậy thì ở độ tuổi bình thường là niềm hạnh phúc của trẻ. Tuy nhiên, vẫn có những trẻ dậy thì sớm là mối lo cho trẻ và cha mẹ. Khi con dậy thì, cha mẹ cần có sự quan tâm chăm sóc thích hợp để giúp trẻ phát triển tốt cả thể chất lẫn tinh thần, đồng thời bảo vệ trẻ trước những nguy cơ bị xâm hại. Vậy thế nào là dậy thì sớm?
1. Dậy thì sớm là gì
Dậy thì sớm là sự xuất hiện những biểu hiện về thể chất và hormon của tuổi dậy thì ở lứa tuổi sớm hơn bình thường (trước 8 tuổi ở trẻ gái và trước 9 tuổi ở trẻ trai).
2. Các dấu hiệu của dậy thì bao gồm
Tuyến vú bắt đầu phát triển ở trẻ gái và tăng kích thước thể tích tinh hoàn ở trẻ trai. Ngoài ra có thể có các biểu hiện như: tăng nhanh vọt của chiều cao, có lông mu, lông nách, mụn trứng cá, thay đổi tính khí, mùi cơ thể.
3. Nguyên nhân gây ra dậy thì sớm
a) Dậy thì sớm gồm có hai nhóm:
– Dậy thì sớm trung ương tức là có sự trưởng thành của trục bao gồm ba bộ phận là trung tâm chỉ huy dậy thì ở não, tuyến yên (nơi sản xuất hormon kích thích hoàng thể để chỉ huy buồng trứng và tinh hoàn sản xuất hormon sinh dục), tuyến sinh dục là tinh hoàn ở trẻ trai và buồng trứng ở trẻ gái;
– Dậy thì sớm ngoại biên tức là các biểu hiện dậy thì không phải do kết quả chỉ huy của trung tâm dậy thì ở não, mà do nguyên nhân tại buồng trứng như u nang buồng trứng ở trẻ gái, các nguyên nhân tại thượng thận ở trẻ trai như u vỏ thượng thận ở trẻ trai, bệnh tăng sản thượng thận bẩm sinh gây sản xuất thừa hormon nam của thượng thận ở trẻ trai, u tinh hoàn.
b) Một số yếu tố dường như có liên quan đến dậy thì sớm bao gồm:
– Giới tính. Con gái có khả năng dậy thì sớm gấp 10 lần so với con trai;
– Di truyền học. Dậy thì sớm có thể được kích hoạt bởi các đột biến gen kích hoạt giải phóng hormone giới tính. Hầu hết những đứa trẻ này thường có cha mẹ hoặc anh chị em có bất thường di truyền tương tự;
– Béo phì. Một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan giữa béo phì ở các bé gái và tăng nguy cơ dậy thì sớm. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu không biết làm thế nào liên kết trực tiếp. Béo phì dường như không liên quan đến dậy thì sớm ở trẻ trai.
4. Hậu quả của dậy thì sớm
Đối với trẻ em, dậy thì sớm có thể gây ra các vấn đề về thể chất và cảm xúc bao gồm:
– Chiều cao thấp: Trong khi những đứa trẻ bị dậy thì sớm thường cao so với tuổi của chúng, thì một số người lại trở nên thấp bé khi trưởng thành. Khi tuổi dậy thì kết thúc, sự tăng trưởng dừng lại. Vì những đứa trẻ này ngừng phát triển ở độ tuổi sớm hơn – và đôi khi, kết quả cuối cùng có thể là một chiều cao ngắn hơn so với những gì chúng có;
– Stress, tự ti cảm thấy mình khác biệt so với các bạn cùng lứa tuổi. Nó có thể là những căng thẳng với trẻ nhỏ khi dậy thì sớm. Trẻ có thể cảm thấy lúng túng về việc trông khác với các bạn cùng độ tuổi. Kinh nguyệt sớm có thể gây khó chịu cho những trẻ nhỏ từ 9 tuổi trở xuống hoặc chậm phát triển. Cha mẹ có thể giúp đỡ bằng cách giáo dục con cái về những thay đổi mà chúng nên mong đợi.
5. Làm gì khi phát hiện trẻ bị dậy thì sớm
Khi phát hiện trẻ dậy thì, cha mẹ cần đưa con đi khám chuyên khoa để bác sĩ sẽ xem lại biểu đồ tăng trưởng của trẻ và làm các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán các nguyên nhân có thể gây ra dậy thì sớm.
6. Chế độ dinh dưỡng và vận động cho trẻ dậy thì sớm
a) Chế độ dinh dưỡng
Một phần của việc cân bằng chế độ dinh dưỡng là cung cấp cho trẻ thực phẩm có đầy đủ dinh dưỡng và một lượng calo thích hợp. Cung cấp bữa ăn với nhiều trái cây ít ngọt, rau quả giàu vitamin và các sản phẩm ngũ cốc.
Nên chuẩn bị những bữa ăn gia đình thay vì mua thức ăn từ ngoài. Lưu ý chọn các thực phẩm an toàn, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tránh mua thực phẩm không uy tín, thực phẩm chứa hormone tăng trưởng sẽ ảnh hưởng tới sinh lý của trẻ.
Hạn chế thực phẩm chứa nhiều chất béo như bơ, phô mai, thức ăn nhanh… Đối với các sản phẩm từ sữa, chọn cho trẻ loại ít béo hoặc không béo. Tránh những thức ăn nhiều đường như bánh kẹo, kem, nước ngọt.
b) Chế độ vận động
Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất phù hợp với lứa tuổi và thú vị trong khoảng 30 phút đến 1 giờ mỗi ngày như: đá cầu, chạy bộ, nhảy dây, cầu lông, quét nhà…
Y TẾ HỆ THỐNG LIÊN CẤP LÔMÔNÔXỐP
Nurturing The Future – Nuôi dưỡng thế hệ tương lai
